In de televisieserie Freaks and Geeks willen de hoofdpersonen een film kijken. ‘Geen buitenlandse film,’ wordt er gezegd. ‘Ik heb geen zin om een film te lezen.’ Ik heb gehoord dat veel Amerikanen echt zo denken, en goed, nu zijn dat Amerikanen, maar ook hier in Europa bestaat volgens mij bij veel mensen het sentiment dat een buitenlandse film saai en oninteressant is. Ons zal het minder snel te doen zijn om het feit dat we ondertiteling moeten gaan lezen, maar de stereotypen bestaan desalniettemin. Franse films zitten vol seks en drugs, Aziatische films zijn niet te volgen, Zuid-Amerikaanse films lopen altijd slecht af, en ga zo maar door.
Fout nummer 1 is natuurlijk dat elke film die je kijkt die niet uit Nederland komt, technisch gezien een ‘buitenlandse’ film is – die Hollywood-films die je wél leuk vindt dus ook. The Avengers is voor ons net zo min een autochtone ervaring als Parasite of Pather Panchali. Nou, daarmee lijkt de verder fictieve grens me gebroken, dus gaat voort en kijkt films van over de hele wereld!
Oké, misschien kunnen we wat verder gaan. Misschien zijn het niet-Westerse films die veel mensen in ons deel van Europa afschrikt. Deze ‘andere’ films zijn van een cultuur die zodanig anders is van de onze, dat dit in eerste instantie lijkt af te schrikken. Maar is de pracht van film, en eigenlijk gewoon verhalen in het algemeen, niet dat dit de perfecte manier is om deze grens te doorbreken? Hier wordt, in een uur of twee, een stukje samenleving gerepresenteerd zoals jij dat zelf niet meemaakt. Wanneer je je hier dan in onderdompelt, valt eigenlijk altijd wel op dat de ‘human condition’ nogal universeel is – waar je ook bent, er zullen altijd meer overeenkomsten dan verschillen te bespeuren zijn.
Goed, de filmstijlen zijn vaak anders. Misschien zijn de dialogen anders geschreven. Misschien wordt er naar een cultuurconcept verwezen waar in ons thuisland heel anders over wordt gedacht. Maar zet dat niet aan het denken? Wie weet hebben wij het wel niet bij het juiste einde, of kan er in ieder geval op een andere manier naar bepaalde ‘vaste’ concepten worden gekeken. We kijken allemaal Hollywood-films die uiteindelijk vaak hele Amerikaanse ideeën propageren, en reken maar dat je daar ook door bent beïnvloed, misschien zelfs zonder het zelf door te hebben.
Films zijn vaak escapisme, gelukkig maar. Maar escapisme is een vorm van buiten je dagelijkse sleur kunnen treden. Dit betekent niet dat er buiten je eigen bestaan niks anders hoeft te verschijnen. Alsof je een feestje bezoekt, en even ziet hoe iemand anders in je omgeving leeft, zo kun je ook met het zien van een film je begrip en denkvermogen in het verlengde van een ander leggen. De dingen die je dan ontdekt, neem je mee wanneer het weer tijd is om met je eigen bestaan aan de slag te gaan. Daar groeit ieder van.
Maar goed, dan moeten die films wel leuk zijn om te kijken. Is het niet ontzettend saai om naar arthouse-films, zwart-witfilms, oude films, buitenlandse films te kijken als je gewoon zin hebt in een bakkie popcorn en wat actie? Alsof er geen goede actiefilms uit het buitenland komen. Zie bijvoorbeeld de snoeiharde en John Wick-esque Raid-films uit Indonesië, of de Ip Man-films uit Hong Kong (krijg je meteen wat plaatselijke geschiedenis mee). Zelf heb ik net de Deense Pusher-trilogie gezien van Nicholas Winding Refn, die later in Hollywood Drive maakte. Heel goed, heel hard, heel Deens, en ook heel menselijk – vol universele elementen zoals ouder worden, geldproblemen hebben, kinderen krijgen etc.
Ook voor andere genres kun je rondkijken in andere landen. Er zijn veel goede Spaanse zombiefilms, Frankrijk zit vol prima romcoms, Zuid-Korea is de baas wat familiedrama’s betreft. Dus verrijk je grenzen en maak je geen zorgen, je verveelt je geen moment. En hé, er komen zelfs weer wat goede Nederlandse films uit – die heb je vast ook nog niet gezien.
