In een eerdere podcast bespraken Tom en ik het effect dat entertainnment kan hebben op je mentale welzijn. Hoe het je een uitweg kan bieden uit je gedachten. Hoe het een redder ten tijden van nood kan zijn. Iedereen zal momenten hebben gehad waarop de tv, een computer of een boek de juiste afleiding bood. Ook voor mij geldt dit en ik vind het belangrijk om het hier eens goed over te hebben.
Als kind keek je waarschijnlijk graag tv. Of je nou uit de tijd komt van Cartoon Network of Nickelodeon, de tv bood het plezier dat nodig was als je niet met je vriendjes kon spelen. Genieten van ‘Powerpuff Girls’ of Avatar: the Last Airbender’ (wel de serie, niet de film uiteraard..) of het kijken van Harry Potter of een Disneyfilm is iets waar we allemaal wel die heerlijke kinderjaren mee hebben gevuld. Naast de tv werden er boeken als Dolfje Weerwolfje en Mees Kees gelezen en Gameboy en PC-spelletjes gespeeld. In een iets latere fase kwam de muzieksmaak door met corny nummers als ‘uit elkaar’ van Yes-R. Ah, de goede, oude tijd. Althans, goed voor velen…
Niet iedereen genoot altijd evenveel van die kinderjaren. Sommige kinderen deden alle bovenstaande dingen niet uit verveling of met de vermoorde onschuld waarmee andere kinderen het deden. Sommige kinderen deden – en doen nog altijd – de bovenstaande dingen om afleiding te vinden. Er zijn kinderen die te maken hebben met onveilige woonsituaties, met huiselijk geweld, met giftige omgevingen of andere onprettige omstandigheden. Deze kinderen spelen spelletjes of lezen boeken of kijken tv om de pijn, de angst en/of de emotie te onderdrukken. Ze zijn veilig in een wereld gecreëerd door fantasie. Een wereld waarin zij kunnen doen alsof ze binnenkort naar Zweinstein mogen of een hele nieuwe wereld kunnen vinden in hun kledingkast. Namens al deze kinderen: eeuwig dank aan elke content-creator voor kinderentertainment.
Dit is slechts het eerste voorbeeld van entertainment als uitweg. Deze vorm van escapisme nemen we mee naar latere fases in ons leven. De puberteit wordt tegenwoordig doorgebracht op de telefoon. Als we maar, hoe dan ook, in contact kunnen staan met de rest van de wereld, dan zit het wel goed.
In het volwassenschap kijken we nog steeds hele dagen naar Netflix of Disney+, spelen eeuwige potjes FIFA of Warzone, genieten van ons wekelijkse potje Eredivisie en Champions League en lezen eigenlijk veel te weinig boeken. Dit lijkt allemaal wederom enorm onschuldig, maar er kan vaak veel meer achter zitten. Ik ken mensen die op zulke slechte plekken hebben gezeten dat ze niks anders deden dan gamen, want anders zou het slecht met ze aflopen. Mensen die zich afschermden van de mensheid en liever elke serie en film ooit gemaakt keken, want dan konden ze tenminste hun gedachten op nul zetten. Zelf ken ik dit ook.
Een paar jaar geleden sloeg bij mij een hevige depressie toe. Zonder in details te treden kan ik wel zeggen dat het best serieus was. De eerste dagen wist ik niet waar ik mee te maken had en kon ik me ook niet genoeg focussen om wat voor afleiding dan ook te vinden. Toen ik doorhad wat er aan de hand was werd ik iets rustiger en probeerde ik mijn gedachten weg te stoppen door te gamen en series te kijken. In het begin keek ik vaak alsnog dwars door de tv heen en had ik niet door wat er gebeurde, maar na een tijdje kon ik me steeds beter focussen en met de focus kwam dan het besef dat het me lukte om een paar minuten me niet slecht te voelen. Mijn doel werd om deze periodes langer te maken. Ik begon bij vijf minuten en maakte een sprong naar tien. Tien werd twintig en toen een halfuur, een uur, twee uur… Net zolang tot ik mezelf een hele dag kon afleiden zodat ik me niet slecht zou voelen. Van daaruit had ik een springplank om mezelf te trainen ook zonder depressie te kunnen gaan slapen of wakker te worden. Maanden later merkte ik dat ik mezelf genoeg had getraind om alles onder controle te houden. Ik had controle gekregen over mijn brein.
Nog steeds heb ik last van winterdepressies en andere periodes waarin het minder gaat, maar ik kan me altijd afleiden nu ik weet wat mijn ‘comfortentertainment’ is, om er maar een naam aan te geven. Ik ben alle vormen van entertainment enorm dankbaar dat ze me dit escapisme hebben geboden en me hebben geholpen mijn leven weer op de rails te zetten.
Voor u lijkt het nu misschien alsof ik maar wat random verbanden aan het leggen ben of een zielig verhaaltje aan het ophangen ben. Believe me, niks is minder waar. Met mentale gezondheid is het belangrijk om ervaringen te delen, misschien hebben anderen er wat aan.
Wat ik probeer duidelijk te maken is dat entertainment een positieve invloed kan hebben op ons welzijn. Dat dat eeuwige gezeik van boomers moet ophouden, omdat je niet weet wat er schuilt achter iemand die zichzelf opsluit in zijn gamekelder. Van jong tot oud kan entertainment een uitweg bieden. Houdt uw medemens dan ook in de gaten en probeer ze te helpen. Zoek een ieders comfortzone op en geniet met ze mee, zodat ze weten dat ze niet alleen zijn. Laat ze weten dat het niet zwak is om je zo te voelen, maar dat het juist sterk is dat ze er tegen vechten.
Korte disclaimer: Nee, ik zeg niet dat entertainment de oplossing is. Entertainment kan mogelijk voor sommige mensen de weg zijn naar het vinden van een oplossing. Het kan ons helpen met het trainen van het brein. Het brein dat uiteindelijk wel de grote oplossing is, want het is ook het probleem. Dat kan entertainment bieden. Dat, of gewoon een lekkere afleiding op een downavondje met een pot ijs en een fles limoncello.
